تنهاترین سردار

مقام حضرت زهرا علیهاالسلام در بهشت

 مقام زهرا علیهاالسلام در بهشت با مقام پیامبر و على و حسنین علیهم‏السلام یکسان است. یکی از مناقب بی‌بی دو عالم، اشتراک شان با پیامبر اکرم و امیرالمؤمنین و حسنین علیهم‏السلام است در مقامات و درجاتى که مخصوص و منحصر مى‏باشد به پنج تن آل‏عبا. با دقت در این دسته روایات کاملاً روشن مى‏شود که آنان را مقام و مرکزیت خاصى است، و هرگز هیچ بشرى را به آن درجات والا راه نیست.

زید بن ارقم از پیامبر اکرم روایت مى‏کند که آن حضرت خطاب به امیرالمؤمنین فرمود:

«انت معى فى قصرى فى الجنة مع فاطمه ابنتى (و انت اخى و رفیقى) » (1) ؛ «یا على تو و دخترم فاطمه در بهشت در قصر من همنشین من هستید. سپس پیامبر اکرم این آیه را تلاوت فرمود: "برادرانه بر تخت‌هاى بهشتى روبروى هم مى‏نشینید."»

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

«انا و فاطمة و على والحسن والحسین فى مکان واحد یوم القیامة»؛ «روز قیامت من و فاطمه و على و حسن و حسین داراى مقام و منزلت واحدى هستیم.»

این روایت را محب‏الدین طبرى در کتاب الریاض النضره، ابن مغازلى در مناقب، حموینى در فرائد، ابن باکثیر (2) در وسیله المال، و عاصمى در زین الفتى، احمد بن حنبل در مناقب نقل کرده‏اند.

حدیث دیگرى امیرالمؤمنین علیه‏السلام مرفوعا از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم نقل کرده‏اند که رسول اکرم فرمود:

«فى الجنة درجة تدعى «الوسیله». فاذا سالتم الله فسالوا لى الوسیله، قالوا: یا رسول‏ الله، من یسکن معک فیها؟ قال: على و فاطمه و الحسن والحسین» (3) ؛ «در بهشت درجه‏اى است به نام «الوسیله»، هرگاه بخواهید در هنگام دعا چیزى براى من از خدا بطلبید، مقام «وسیله» را مسئلت نمایید، گفتند: یا رسول‏ الله چه کسانى در این درجه‏ مخصوص با شما همنشین هستند؟ فرمود: على، فاطمه، حسن و حسین». این حدیث از دانشمندان عامه نیز در کتب خود ذکر شده است، از جمله سیوطى در کتاب جامع الکبیر از حافظ ابن مردویه نقل کرده است.

ما شیعیان نیز در زیارت پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم چنین عرض مى‏کنیم: «اللهم اعطه الدرجة الرفیعة، و آته الوسیلة من الجنة.» (4)

رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم نقل مى‏کند که فرمود:

«انا و على و فاطمة والحسن والحسین یوم القیامة فى قبة تحت العرش»؛«جایگاه من و على و فاطمه و حسن و حسین روز قیامت در قبه‏اى است که زیر عرش قرار دارد.»

چنان که گفته شد درجة الوسیله - که از والاترین درجات بهشتى است - مخصوص و منحصر است به پنج تن، و هرگز بشرى را به آن رتبه‏ اعلى راه نیست. درجة الوسیله برتر از درجات جمیع انبیا، اوصیا، اولیا، و علماء و مخلصین است. (5)

امیرالمؤمنین چنین روایت مى‏کند که پیامبر اکرم فرمود:

«انا و فاطمة و على والحسن والحسین فى مکان واحد یوم القیامة»؛ «روز قیامت من و فاطمه و على و حسن و حسین داراى مقام و منزلت واحدى هستیم.»

آرى اینان در تمام عوالم خلقت مقام و منزلتشان یکى است. در عالم نور، در عالم ذر، در عالم اظله، در محشر، در عوالم سفلى و عِلوى، ملکى و ملکوتى، در غیب و شهود، خلاصه در تمام مسیر آفرینش، از آغاز تا پایان، همه جا با هم، هم‏ردیف و هم‏شان و هم‏مقامند. بعضى از علماى عامه (سنى) که حدیث مذکور را نقل کرده‏اند عبارتند از: احمد بن حنبل در مسند، حافظ محب‏الدین طبرى در الریاض النضره.

روایت دیگرى که علمای عامه نیز نسبت به آن اهمیت بسیار قائل شده‏اند عبارت از این است: روزى رسول اکرم وارد خانه على شد، و امیرالمؤمنین را در حال استراحت مشاهده کرد؛ و خطاب به حضرت زهرا چنین فرمود:

«انى و ایاک و هذین (یعنى الحسنین) و هذالراقد (او النائم)، یوم القیامة فى مکان واحد» (6)؛ «همانا، من و تو (یا زهرا) و حسن و حسین، و این شخص که در اینجا آرمیده است (على)، روز قیامت همه در یک جا خواهیم بود.»

راویان این حدیث عبارتند از: احمد ابن حنبل در مسند، حافظ ابن ‏عساکر، محب‏الدین طبرى، حاکم حسکانى ... .

حاکم نیشابورى اسناد این روایت را بررسى و آن را تأیید نموده است. (7)

ما نیز مدارک این حدیث شریف را کاملاً رسیدگى کردیم؛ تردیدى در صحت آن نیست، و مسلماً از فرمایشات پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم مى‏باشد.

زید بن ارقم از پیامبر اکرم روایت مى‏کند که آن حضرت خطاب به امیرالمؤمنین فرمود:

«یا على تو و دخترم فاطمه در بهشت در قصر من همنشین من هستید. سپس پیامبر اکرم این آیه را تلاوت فرمود: "برادرانه بر تخت‌هاى بهشتى روبروى هم مى‏نشینید."»

عبدالله بن قیس از رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم نقل مى‏کند که فرمود:

«انا و على و فاطمة والحسن والحسین یوم القیامة فى قبة تحت العرش» (8) ؛ «جایگاه من و على و فاطمه و حسن و حسین روز قیامت در قبه‏اى است که زیر عرش قرار دارد.»

از این روایت چنین معلوم مى‏شود که والاترین مقامات که «وسیله» نام دارد، در پایتخت عظمت حضرت حق تبارک و تعالى است؛ و هرگز کسى را به آنجا راه نیست. آرى، پایتخت عالم فقط جایگاه پنچ تن است، آنجا که نشانگر عظمت و جلال و جلوه‏گاه نور جمال و جلال کبریایى است.

چنانکه گفته شد، این انوار پنج‏گانه، در جمیع منازل خلقت در تمام شئون ولایت همه جا همراه و همگام و همتایند؛ در ابتدا و انتها، در عالم اظله، در عالم ذر، در عالم ارواح و اشباح، در دنیا و برزخ، در حشر و نشر، خلاصه تا روز قیامت، از یکدیگر جدا نبوده، در کنار هم در جمیع مراحل و در تمام ملکات و فضائل به طور یکسان سهیم هستند.

پی‌نوشت‌ها:

1ـ در بعضى از روایات عبارت داخل پرانتز نیز درج است.

2ـ احمد بن فضل بن محمد با کثیر مکى شافعى متوفاى 1047 هجرى. وى از ادبا و شعراى مکه بوده و کتاب «وسیلة المال فى عد مناقب الال» را در سال 1027 در مکه تدوین نموده است. (ایضاح المکنون ج 1/ 405، هدیة العارفین ج 1/ 159، الاعلام ج 1/ 195، معجم المولفین ج 1/ 228).

3ـ مقتل الحسین(خوارزمى) ج 1، ص67، 68/ منتخب کنزالعمال ج 5، 94/ مناقب ابن مغازلى، ص 247، کنزالعمال، ج 12، 103، ح 34195، ج 13/ 639، 640/ ح 37616.

4ـ این عبارت در زیارت پیامبر با الفاظ دیگرى هم آمده است نظیر: «اللهم اعطه الدرجة العلیا و آته الوسیلة الشریفه.» (بحارالانوار، ج97، ص169).

و یا «اللهم و اعطه الدرجة و الوسیلة من الجنة و ابعثه مقاما محمودا یغبطه به الاولون و الاخرون.» (کامل الزیارات، ص 16).

در اعمال روز عرفه نیز صلواتى بر پیامبر و اهل‏بیت علیهم‏السلام نقل شده است که عبارات فوق به این صورت در آن آمده است «اللهم اعط محمدا و آله الوسیله و الفضیله والشرف والرفعه والدرجه الکبیره.» (متن کامل این صلوات را در مفاتیح‏الجنان مى‏توانید ببینید).

5ـ در روایتى آمده است که پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: «واسالوا الله لى الدرجه الوسیله من الجنه. قیل: یا رسول‏ الله، و ما الدرجة الوسیله من الجنه؟ قال: هى اعلى درجه من الجنه لاینالها الا نبى ارجو ان اکون انا.» (بحارالانوار، ج 91، ص65).  6ـ مسند احمد بن حنبل، ج 1، 101/ معجم کبیر طبرانى، ج 3، ص40، 41، ح 2622، ج 22/ 405، 406/ ح 1016، 1017/ مستدرک حاکم، ج3، 137/ تلخیص المستدرک، ج3، 137/ الریاض النضره، ج3، ص183/ ذخائرالعقبى، ص 25/ فرائد السمطین، ج 2، ص28، ح 367/ مقتل الحسین، خوارزمى، ص 75، 103/ اسدالغابه، ج 5، ص269، 523/ تاریخ مدینه دمشق (ط دار الفکر) ج 13، ص227، 228، ج 14، 163، 164، تاریخ مدینه دمشق (ترجمه الحسین ع)، ص 111/ تهذیب‏الکمال، ج 6،ص 403، 404/ سیر اعلام النبلاء، ج 3، ص258/ مجمع‏الزوائد، ج 9، 170/ منتخب کنزالعمال، ج5، ص94/ کنزالعمال، ج12، ص99، ح 34172/ در السحابه، ص 270/ ینابیع‏الموده، ص194.

7ـ مستدرک حاکم، ج 3، 137.

8ـ کنزالعمال، ج 12، ص100، ح 34177.